بیماری پیسی چیست چه علائمی دارد و چگونه درمان میشود؟

بیماری پیسی vitiligo نوعی بیماری است که باعث از بین رفتن رنگ پوست در بخش‌های مختلف بدن می‌شود. مناطق بی‌رنگ معمولاً با گذشت زمان وسیع‌تر می‌شوند. این شرایط می‌تواند بر روی پوست در هر قسمت از بدن تأثیر بگذارد و همچنین می‌تواند روی مو و قسمت داخلی دهان نیز تأثیر بگذارد. به‌طور معمول، رنگ مو و پوست توسط ملانین تعیین می‌شود. بیماری پیسی هنگامی رخ می‌دهد که سلول‌هایی که ملانین تولید می‌کنند از بین می‌روند یا از کار می‌افتند. این بیماری در افراد با هر نوع پوستی تأثیر می‌گذارد؛ اما ممکن است در افرادی که پوست تیره‌تری دارند بیشتر دیده شود. این بیماری تهدیدکننده زندگی یا مسری نیست؛ اما می‌تواند برای شخص مبتلا استرس‌زا باشد یا احساس بدی نسبت به خود ایجاد کند. درمان بیماری پیسی ممکن است رنگ را به پوست آسیب‌دیده بازگرداند؛ اما از کاهش مداوم رنگ پوست یا عود آن جلوگیری نمی‌کند.

دلایل ایجاد پیسی

پیدایش پیسی نتیجه از بین رفتن سلول‌های رنگدانه‌ساز پوست است که دلیل آن ناشناخته است؛ اما چهار تئوری اصلی در این زمینه وجود دارد:

1. سلول‌های عصبی که به‌طور غیرطبیعی فعال شده‌اند ممکن است با تولید مواد سمی ‌به سلول‌های رنگدانه‌ساز آسیب برسانند.
2. سیستم ایمنی بدن ممکن است در موقع دفاع از بدن در مقابل یک ماده خارجی، رنگدانه پوست را نیز از بین ببرد.
3. سلول‌های رنگدانه ساز ممکن است عامل از بین رفتن خودشان باشند؛ یعنی زمانی که رنگدانه در حال ساخته‌شدن است، مواد زائدی نیز در کنار آن تولید می‌شوند که سمی ‌بوده و قادر به از بین بردن خود سلول‌ها است.
4. وجود یک نقص ارثی موجب حساس شدن سلول‌های رنگدانه‌ساز به آسیب و در نتیجه از بین رفتن‌ آنها می‌شود.

علائم اولیه بیماری پیسی

علامت اصلی بروز بیماری پیسی بی رنگ شدن لکه‌ای پوست بدن است. معمولاً این بی‌رنگ شدن پوست بدن ابتدا برای قسمت‌هایی از بدن که در معرض نور خورشید هستند، مانند دست‌ها، پاها، صورت و لب اتفاق می‌افتد. علائم کلی بیماری پیسی شامل موارد زیر می‌شود:

• بی رنگ شدن قسمتی از بافت‌های پوست داخل دهان و بینی (غشای مخاطی)
• بی رنگ شدن لایه داخلی چشم (شبکیه)
• از دست رفتن رنگ به صورت لکه‌ای
• سفید یا خاکستری شدن زود هنگام موهای سر، مژه‌ها، ابروها یا ریش فرد

انواع پیسی

دو نوع اصلی ویتیلیگو وجود دارند:

1. پیسی غیر قطعه‌ای
2. پیسی سگمنتال

در موارد نادر، لک و پیس امکان دارد که روی کل بدن تأثیر بگذارد. این مورد به عنوان «ویتیلیگو کامل» شناخته می‌شود.

ویتیلیگو غیر قطعه‌ای

در نوع پیسی غیر سگمنتال که همچنین به آن غیر قطعه‌ای یا عمومی نیز گفته می‌شود، علائم اغلب در هر دو طرف بدن به عنوان لکه‌های سفید متقارن ظاهر می‌شود. این لکه‌های متقارن می‌توانند روی نواحی زیر ایجاد شوند:

• پشت دستان
• بازو
• زانو
• آرنج
• پا

پیسی غیر قطعه‌ای رایج‌ترین نوع ویتیلیگو است که در حدود 9 نفر از 10 نفری که به این بیماری مبتلا هستند را تحت تأثیر قرار می‌دهند.

ویتیلیگو سگمنتال

در نوع پیسی سگمنتال که همچنین به عنوان ویتیلیگوی یک طرفه یا موضعی نیز شناخته شده می‌شود، لکه‌های سفید فقط روی یک ناحیه از بدن بیمار اثر می‌گذارند. لک و پیس سگمنتال نسبت به نوع غیرسگمنتال بسیار کمتر مشاهده می‌شود، اگرچه در کودکان شایع‌تر است. معمولاً از هر 10 کودک، سه نفر را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

راههای تشخیص بیماری پیسی

به منظور تشخیص عارضه‌ی پیسی، پزشک نواحی آسیب‌دیده‌ی پوست را مورد معاینه قرار می‌دهد و سابقه‌‌ی اختلالات خانوادگی احتمالی بیمار را بررسی می‌کند. ممکن است آزمایش خونی با هدف بررسی بیماری‌های خود ایمنی تیروئید و یا بیوپسی بافت مبتلا از بیمار به عمل آید. افرادی که به تغییر رنگ چشم یا گوش مبتلا هستند، ممکن است به مراجعه به پزشکان مربوطه و انجام معاینات لازم، نیاز داشته باشند.

درمان‌های موضعی

درمان‌های موضعی که در حال حاضر برای بیماری لک و پیس (ویتیلیگو) مؤثر هستند، عبارتند از:

کرم‌های کورتیکواستروئید. این کرم‌ها را می‌توان به مدت سه ماه برای رفع علائم لک و پیس (برص) بر روی پوست بالا تنه و اندام‌های تحتانی استفاده کرد. از استروئیدهای قوی هرگز نباید بر روی قسمت‌هایی از صورت (به خصوص پلک‌ها)، گردن، زیر بغل و کشاله ران که پوست نازک دارد، استفاده کرد. بازدارنده‌های کلسینئورین (کرم پیمکرولیموس و پماد تاکرولیموس). این محصولات را می‌توان برای درمان علائم لک و پیس در محل پلک‌ها، صورت، گردن، زیر بغل و کشاله ران استفاده کرد.

نور درمانی

نور درمانی به معنی استفاده از تابش‌های ماوراء بنفش (UV) برای درمان عوارض پوستی می‌باشد. انواع مختلف این روش درمانی عبارت است از:

• استفاده از ماوراء بنفش B با باند پهن یا باند باریک (۳۱۱ نانومتر) برای تمام سطح بدن و یا به صورت موضعی
• استفاده از لیزر اکسیمر (۳۰۸ نانومتر) یا ماوراء بنفش B هدفمند برای لکه‌های کوچک ناشی از لک و پیس (برص)
• نور شیمی درمانی (فوتوکموتراپی) به صورت دهانی، موضعی یا حمام آب

عمل جراحی

در این روش، لایه سطحی پوست در محل لکه‌هایی که حالت ثابت و پایدار داشته باشند، از طریق عمل جراحی (تراشیدن، درم ابریژن یا لیزر) برداشته می‌شود و به جای آن پوستی با رنگ طبیعی که از قسمت دیگری از بدن برداشته شده است، پیوند زده می‌شود.

رنگ‌زدایی

در روش رنگ‌زدایی، از مونوبنزیل اتر یا هیدروکوئینون برای از بین بردن رنگ پوست در افرادی که پوست تیره دارند و این بیماری در آنها به حالت پیشرفته رسیده است، استفاده می‌شود.

لیزر درمانی

انواع مختلف لیزرهای کیو سوئیچ از قبیل روبی (۶۹۴ نانومتر)، الکساندرایت (۷۵۵ نانومتر) و ان دی یاگ (۵۳۲ نانومتر و ۱۰۶۴ نانومتر) به تنهایی یا همراه با عوامل رنگ‌زدای موضعی مانند مونوبنزیل اتر یا MMEH به منظور رفع لکه‌های ناشی از این بیماری استفاده می‌شود. این لیزرها با تخریب انتخابی رنگدانه‌های ملانین و سلول‌های تولید کننده ملانین، به عنوان عامل رنگ‌زداي پوست عمل می‌کند.

کرایوتراپی

در مواردی که هدف از رنگ‌زدایی، از بین بردن رنگ قسمت کوچکی از پوست باشد، روش کرایوتراپی با نیتروژن مایع از کارایی بالایی برخوردار است. کرایوتراپی روشی است که از نظر اقتصادی مقرون به صرفه بوده و نتایج دائمی و ماندگاری را حاصل می‌کند. این روش در صورتی که توسط پزشک باتجربه انجام شود، کاملاً ساده و راحت خواهد بود و در مدت زمان کوتاهی قابل انجام است. ملانوسیت‌ها يا سلول‌هاي توليد کننده ملانين، حساسیت شدیدی نسبت به منجمد شدن به وسیله نیتروژن مایع دارند و بنابراین کرایوتراپی می‌تواند منجر به از بین رفتن رنگ پوست به طور کامل و دائمی شود.

فتوتراپی

شواهد نشان می‌دهند که فتوتراپی به ویژه هنگامی که با سایر درمان‌ها ترکیب شود، تأثیر مثبتی بر درمان لک و پیس دارد. در هنگام فتوتراپی، پوست در معرض نور ماوراء بنفش (A UVA) یا ماوراء بنفش (B UVB) قرار می‌گیرد. ممکن است ابتدا دارویی به نام پسورالن تجویز شود که به حساس‌تر شدن پوست نسبت به نور کمک می‌کند. پسورالن را می‌توان از طریق دهان (به صورت خوراکی) نیز مصرف کرد.

به دلیل قرار گرفتن در معرض پرتوهای UVA، فتوتراپی ممکن است خطر ابتلا به «سرطان پوست» را افزایش دهد. خطر ابتلا به بیماری سرطان پوست با نور UVB کمتر است. متخصص پوست باید قبل از تصمیم به انجام فتوتراپی در مورد خطرات آن با بیمار صحبت کند.

پیوند پوست

پیوند پوستی یک عمل جراحی است که در آن پوست طبیعی و سالم از ناحیه‌ای برداشته شده و برای پوشاندن ناحیه آسیب دیده یا از بین رفته استفاده می‌شود. برای درمان پیسی، می‌توان از پیوند پوست برای پوشاندن یک لکه سفید استفاده کرد. عمل جراحی شامل گرفتن نمونه‌ای از پوست، از بین بردن ملانوسیت‌ها از آن و پیوند نمونه به مناطق پیسی است.

جلوگیری از پیشرفت پیسی

بسیاری از موارد ویتیلیگو، البته نه تمام آنها به آهستگی و به مرور زمان پیشرفت می‌کند و روشی برای پیشبینی کردن سرعت یا امکان پیشرفت پیسی وجود ندارد. با این حال می‌توان گفت که ویتیلیگو عارضه‌ای با پیشرفت کند است و بسیاری از بیماران سال‌های متمادی با لکه جدیدی مواجه نمی‌شوند؛ اما بعد از سال‌ها لکه‌های جدیدی را روی پوست مشاهده می‌کنند. برخی بیماران لکه‌هایی دارند که خود به خود و بدون درمان، دوباره به رنگ طبیعی برمی‌گردد. خوشبختانه با بهره‌گیری از تکنولوژی‌های جدید می‌توان لکه‌های جدید را به محض ایجاد شدن متوقف کرد.

آیا درمان قطعی پیسی وجود دارد؟

متأسفانه هنوز درمان قطعی و 100 درصدی برای ویتیلیگو وجود ندارد و روش های درمانی رایج، علائم را تنها به صورت موقتی بهبود بخشیده و یا کنترل می کنند.

عوارض پیسی

افراد مبتلا به بیماری پیسی ممکن است در معرض خطر بیشتری قرار بگیرند:

• پریشانی اجتماعی یا روانی
• آفتاب سوختگی
• مشکلات چشمی
• از دست دادن شنوایی

---

آدرس مطب : اصفهان ، خیابان آمادگاه ، مجتمع آژند ، بلوک ب ، طبقه اول ، واحد 111
تلفن مطب : 32240913 - 031
موبایل مطب : 09336900224

درباره این موضوع مطالب بیشتری بخوانید

• فولیکولیت چیست؟
  تاریخ انتشار : 1401-02-10تاریخ بروز رسانی : 1401-02-13


• زانتلاسما چیست و چگونه درمان می شود؟
  تاریخ انتشار : 1401-11-22تاریخ بروز رسانی : 1401-12-04


• قارچ های پوستی چیست و چگونه ایجاد میشود؟
  تاریخ انتشار : 1401-03-31تاریخ بروز رسانی : 1401-04-01


• لک و پیس یا ویتیلیگو
  تاریخ انتشار : 1397-07-07تاریخ بروز رسانی : 1399-10-13


• بیماری لوپوس چیست و چه علائمی دارد؟
  تاریخ انتشار : 1401-05-31تاریخ بروز رسانی : 1401-06-01

نظرات کاربران درباره این مطلب :فارسانی [ 1402-09-09 ]
سلام دکتر من دچار لکه های پی سی شدم پیش پزشک های مختلف رفتم و داروهای فراوان استفاده کردم و چون ادامه ندادم و این لک ها زیاد بود نزدم درمان قطعی میخوام آیا راهی هست

نام و فامیل :
تلفن :
ایمیل :
متن پیـام :